آب از سرچشمه گل‌آلود است! (1 از 5)
▪️سندتحول بنیادین آموزش و پرورش در آذر ماه 1390 رونمایی، و به‌عنوان سندبالادستی و مبنای عمل وزارتآموزشوپرورش قرار گرفت. با توجه به تغییرات سریع جهان و نیاز پاسخگویی به‌موقع و همچنین احتمال خطا در هر کار انسانی، در فصل هشتم-بخش سوم این سند اشاره شده است که فرایند ترمیم سندتحول می‌بایست در بازه‌های پنج ساله صورت پذیرد. براین‌اساس، می‌بایست نسخه سوم سندتحول در دسترس می‌بود؛ لیکن پس از 12 سال، به‌تازگی زمزمه‌های ترمیم این سند برای اولین بار به گوش می‌رسد و شورای عالی آموزش و پرورش قصد دارد مبتنی بر تجربیات کسب شده در این سال‌ها، سندتحول را ترمیم کند. اما آنچه در این مجموعه یادداشت به آن پرداخته می‌شود، فرایندهای پرابهام این شورا برای ترمیم نیست (1)، بلکه صحبت از سرچشمه گل‌آلود این سند است.
▪️عبارت دقیق فصل هشتم-بخش سوم سند تحول که به لزوم ترمیم اشاره میکند، عبارت است از:
«فرآیند ترمیم سندتحول بنیادین نظام آموزش و پرورش رسمی‌عمومی جمهوری اسلامی ایران در افق چشم انداز در بازه‌های زمانی پنج ساله از تاریخ تصویب آن و مطابق با بنیان‌های نظری سند ملی (فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران، فلسفه تعلیم و تربیت رسمی عمومی در جمهوری اسلامی ایران، رهنامه نظام تعلیم و تربیت رسمی‌عمومی در جمهوری اسلامی ایران) پس از تصویب شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب نهایی شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید.»
▪️آنچه در این بند مفروض انگاشته شده، تغییرناپذیری بنیان‌هاینظری سند، یا به‌عبارت دیگر، مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (به اختصار مبانی نظری ) است. در واقع این‌گونه به نظر می‌رسد که بنیان‌هاینظری یک‌بار برای همیشه و به‌شکلی اصولی و صحیح نوشته شده است و زین‌پس سندتحول است که هر پنج سال یک‌بار می‌بایست بر اساس آن، ترمیم شود؛ گو آنکه مبانی نظری بی‌نیاز از ترمیم است!
▪️شواهد نشان می‌دهد، مبانی نظری که دارای سه بخش اصلیِ فلسفه تربیت، فلسفه تربیت رسمی‌عمومی و رهنامه است، خود دچار ناسازواری و اعوجاج درونی و بیرونی است و چه‌بسا یکی از دلایل ناکامی سندتحول بنیادین در این 12 سال مربوط به مبانینظری و نه خود سندتحول باشد. ان شاءالله، در یادداشت‌های آتی به بررسی اجمالی هر یک از بخش‌های مبانی نظری در راستای اثبات این مدعا، پرداخته خواهد شد.
پی‌نوشت:
(1) إن شاءالله شرح ماوقع این فرایند، در مجموعه یادداشت‌های دیگری بررسی خواهد شد.
✒️مجتبی عابدپور
پژوهشگر میز تعلیم و تربیت رسمی، اندیشکده فرهنگ و تربیت
اندیشکده فرهنگ تربیت
دانشگاه امام صادق علیه السلام
سندتحول مبانی نظری خط‌مشی‌گذاری آموزش و پرورش تربیت رسمی
دیدگاهتان را بنویسید