مقدمه
شبیه سازی را میتوان یکی از فناوری های آموزشی و همچنین تحقیقات سیاستگذاری دانست که با کاربست محیط آزمایشگاهی و روش های تجربی، به آینده پژوهی منجر میشود. بدان معنا که آینده مطلوب برای ذی نفعان این رویداد را زمینه سازی میکند. استفاده از این روش علمی در مراکز دانشگاهی و گروه های مشاوره در حوزه‌های علوم اجتماعی (به ویژه علوم سیاسی و روابط بین الملل، اقتصاد، حقوق، مدیریت و ارتباطات) رواج یافته است. از همین رو، مجموعه های تخصصی متمرکز بر طراحی و انجام شبیه سازی در جهان شکل گرفته اند و بخش دولتی، بنگاه های خصوصی و دانشگاه ها را در حل مسائل خود پشتیبانی میکند.
تجربه کشورهای پیشرفته نشان میدهد که برنامه‌های شبیه‌سازی هم در آموزش دانشجویان و هم در سنجش تصمیمات مدیران بسیار اثربخش است. با این حال، بهره برداری از این روش در نظام علمی و فرایندهای حکمرانی امری متداول نشده است. از این روست که گفتمان سازی و انجام برنامه های شبیه سازی در جهت تغییر در رویه کنونی اهمیت جدی یافته است.
باشگاه شبیه سازی با رویکردی میان رشته ای و ناظر به ارتقای کاربردی سازی علوم انسانی و همچنین نقش مشورتی برای ذی نفعان دولتی و خصوصی پس از تفاهم با سازمان همکاری های اسلامی (OIC) زیر نظر پژوهشگاه دانشگاه امام صادق علیه السلام تاسیس شد و از سال 1403 با مدیریت آقای امیرحسین عرب پور آغاز به فعالیت نموده است. هرچند در طول یک دهه پیش از تاسیس باشگاه، تجربه طراحی و برگزاری چندین شبیه سازی ملی و بین المللی زمینه های علمی و اجرایی لازم را فراهم کرده است.
شبیه سازی چیست؟
تقلید یک پدیده واقعی یا وضعیت اجتماعی یا یک فرآیند است و معمولاً متضمن وا نمایاندن شماری از ویژگی‌ها یا رفتارهای کلیدی در یک سامانه فیزیکی یا انتزاعی است. شبیه سازی در زمینه مدل سازی سامانه های طبیعی و انسانی، برای کسب بینش پیرامون نحوه کارکردشان به کار میرود. شبیه سازی می تواند با فراهم آوردن حداکثری یک شرایط آزمایشگاهی برای حل مسائل، به ساخت آینده مطلوب در شرایط واقعی منجر شود. همین موضوع می تواند با داشتن تازگی و نوآوری با نیازهای خاص مشتریان مطابقت داشته باشد و صفر تا صد سفارش متقاضیان را برآورده سازد.
ضرورت تشکیل باشگاه شبیه سازی
تغییرات پرشتاب زندگی اجتماعی و محیط سیال بین المللی که متاثر از شگفتانه ها و پیشرفت فناوری است، متغیرهای موثر در واقعیت میدانی را افزایش میدهد. از سویی، درک صحیح از واقعیت های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در چنین شرایطی برای دانشجویان و پژوهشگران نیازمند تحول در روش های یادگیری و حل مسئله است. از سوی دیگر، آینده پژوهی برای حکمرانی را به مثابه یک امر ضروری و نه تنها مفید تبدیل ساخته است. به عبارت دیگر، تغییرات فناوری و به دنبال آن تغییر در دیگر جنبه‌های زندگی، افزایش روزافزون وابستگی متقابل کشورها و ملل، تمرکززدایی جوامع و نهادهای موجود که به دلیل گسترش فناوری اطلاعات، شتاب بیشتری یافته است، تمایل روزافزون به جهانی‌شدن به همراه حفظ ویژگی‌های ملی، قومی و فرهنگی و بسیاری عوامل دیگر، لزوم درک بهتر از «تغییرات» و «آینده» را برای دولت‌ها، کسب وکارها، سازمان‌ها و مردم ایجاب میکند.
شبیه سازی میتواند فضایی محسوس از امور غیرقابل پیش بینی را در نزد بهره برداران از این روش علمی قرار دهد تا ضمن آمادگی برای توصیف و تبیین شرایط پیچیده در تصمیم گیری، به اتخاذ تجویز نیز منجر گردد. به عنوان مثال، خروج تصمیمات و راهبردهای پیاده شده در نظام بین الملل از اراده‌های محدود چند بازیگر معدود و همچنین گران شدن تصمیمات خطا و انتخاب های ناموزون درباره کنش ها و واکنش های طرف مقابل، مدلسازی و ایجاد فضای مشابه به آنچه رفتار سیاسی در ظرف آنها پدید می آید، اهمیت و ضرورت پرداختن به پیاده سازی این ابتکار علمی اجرایی را نشان میدهد.
اهداف باشگاه شبیه سازی
- ایجاد بستر مناسب برای استعدادیابی پژوهشگران و دانشجویان توانمند در کاربردی سازی علوم انسانی ناظر به مسائل روز کشور
- ترویج بهره برداری از روش شبیه سازی در آموزش دانشجویان، پژوهشگران و فعالان بخش خصوصی
- ترویج استفاده از روش شبیه سازی در حل مسائل حکمرانی و کاهش اتکا به تحقیقات کتابخانه ای
- ایفای نقش مشاوره برای ذی نفعان مذاکرات سیاسی، فرهنگی، حقوقی، مالی و تجاری در مناسبات بین المللی
- تهیه گزارش راهبردی و بسته جامع پیشنهادی، ناظر به نتایج شبیه سازی و تقدیم به مراکز ذی ربط
- توسعه مهارت‌های مذاکره و آماده‌سازی برای مذاکرات واقعی
سوابق اجرایی
ملی
- شبیه سازی مذاکرات شورای همکاری خلیج فارس؛ 1396
- شبیه سازی مذاکرات شورای امنیت سازمان ملل متحد؛ 1396
- شبیه سازی مذاکرات روند آستانه پیرامون بحران سوریه؛ 1397
- شبیه سازی مذاکرات ابتکار صلح هرمز؛ 1398
- شبیه سازی مذاکرات امین التجار با محوریت بخش خصوصی؛ 1399
- شبیه سازی مذاکرات اتاق های بازرگانی پایتخت های اتحادیه اقتصادی اوراسیا؛ 1403
بین المللی
- شبیه سازی مذاکرات وزرای اقتصاد و دارایی سازمان همکاری اسلامی (OIC)؛ 2023
- شبیه سازی مذاکرات سران گروه بریکس؛ 2024