جلسه چهارم “دوره آَشنایی با نظام مسائل فلسفه سیاسی”
عنوان رویداد: دوره آَشنایی با نظام مسائل فلسفه سیاسی
زیرعنوان: ضرورت و چرایی نیاز ما به فلسفه سیاسی در جامعه امروز
سخنران: دکتر حسن مجیدی
زمان برگزاری: 20 شهریور 1402
مکان برگزاری: اسکای روم معاونت پژوهشی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی
مقدمه:
فلسفه سياسي به كاوش دربارة مسائل اساسي ناظر به ادارة جامعه مي‌پردازد و قدمتش به شكل‌گيري نخستين اجتماعات بشري باز مي‌گردد. فلسفه سياسي از روش فلسفي، در تبيين مسائل بهره مي‌برد و در آن پرسش‌هاي مهمي مطرح‌اند كه زيربناي مباحث سياسي بشمار مي‌روند و در طول تاريخ انديشمندان كوشيده‌اند بدانها پاسخ گويند. پاره‌اي از اين پرسش‌ها عبارت‌اند از: آيا حكومت در جوامع انساني، يك ضرورت است؟ اگر حكومت ضروري است، حاكم و فرمانرواي شايسته كيست و چه ويژگي‌هايي دارد؟ بهترين نوع حكومت كدام است؟ و …
محتوای رویداد:
دکتر مجیدی در ابتدای سخن خود به این موضوع پرداختند که متاسفانه امروزه در ایران دچار یک افت و رکود در حوزه نظریه‌پردازی شده‌ایم. حتی در هندسه معرفتی جمهوری اسلامی مولفه‌هایی چون عدالت، آزادی، استقلال به طور درست تعریف نشده و باعث ایجاد ناترازی و مشکلات فراوانی در بعد رفتاری شده است. ایشان معتقد هستند که فلسفه سیاسی توانایی اصلاح در رفتارها را دارد. فلسفه می‌تواند مسائلی همچون تکنیک و فناوری را به طور کامل واکاوی کند و در حل مشکلات کمک کند. همچنین فلسفه سیاسی می‌تواند به عنوان معیاری باشد برای تحقق خیرات سیاسی. یکی از اصول مهم فلسفه سیاسی این است که چه کسی حکومت میکند و به چه شکلی حکومت میکند؛ پس فلسفه سیاسی می‌تواند با نشان دادن جهت درست شکل و ساختار نظام سیاسی را مشخص کند .
ایشان بیان کردند که امروز نیاز است که تمامی مولفه‌ها به طور دقیق و کامل تعریف شود و نظریه‌پردازی در این باب صورت گیرد که هم از ناترازی جلوگیری کند و هم از تعریف‌های عجولانه تحت شرایط خاص جلوگیری شود که خود باعث مشکلات دیگری می‌شود. دکتر مجیدی در پاسخ سوال یکی از حضار در جلسه در باب انفعال فلسفه سیاسی اسلام در عصر حاضر فرمودند که فلسفه اساسا بعد از یونان در اسلام رونق گرفت. همچنین در دوران مدرن وقتی دین کنار گذاشته شد نیاز بود که مجددا اندیشه‌ورزی و نظریه‌پردازی صورت گیرد. به همین دلیل است که اندیشه‌های غربی خیلی کارآمدتر بوده‌اند یا موثرتر. همچنین بعد از اسلام اساسا سیاست با تغلب پیش می‌رفت و امویان و عباسیان با غصب جایگاه حکومت به حکمرانی می‌پرداختند و نیازی نبود که اندیشه‌ورزی صورت گیرد. اگر اندیشه‌ورزی هم صورت می‌گرفت به آن عمل نمی‌شد. همین باعث شد که در گذشته فلسفه سیاسی در سطوح ابتدایی خود ماند ولی بعدها در زمان حضرت امام (ره) چون نظریه‌پردازان به طور مستقیم با مسئله حکمرانی مواجه شدند به اندیشه‌ورزی و طرح نظریات مختلف پرداختند.
جمع‌بندی:
ورود در بحث سیاست بدون تفکر و خردورزی ما را با دام‌های سهمگین همچون شکل‌گیری حکومت‌های دیکتاتوری و استبدادی مواجه میسازد. در دنیای جدید اتفاقی که در حوزه فلسفه سیاسی رخ داده است، این است که به توجیه عقلانی این دام‌های سهمگین پرداختند. بدون پشتوانه‌های فلسفی دشوار ملت‌ها نمی‌توانند حضور مستقل، عینی و ملموس در حوزه سیاست داشته باشند.
دیدگاهتان را بنویسید